En nurlu ve feyizli geceyi Kadir Gecesinde idrak ederiz. Kur'ân'da adý geçen tek ay Ramazan ayýdýr; tek gece de Kadir Gecesidir. Bu bereketli saatlerin þeref ve kýymetini Kâinatýn Rabbi Sevgili Habibine haber vermektedir. Bu gecenin faziletine o kadar deðer verilmektedir ki, o vakitlerde tecelli edecek rahmetin ve ruhanî hâdiselerin anlatýlmasý için müstakil bir sûre inmiþtir. Bu sûre Kadr Süresidir.

Yine Cenâb-ý Hak bu gecenin kudsiyetini bildirmek için beþ âyetli bir sûrede üç defa "Leyletü'1-Kadr" ifadesini açýkça zikretmektedir:
"Þüphesiz, o Kur'ân'ý Kadir Gecesinde indirdik. Bilir misin, Kadir Gecesi nedir? Kadir Gecesi bin aydan daha hayýrlýdýr."

Ulvî hâdiseler de sûrenin sonunda þöyle ifade buyurulur :
"O gecede melekler ve Cebrail Rablerinin izniyle her iþ için arka arkaya iner. O gece, tan yerinin aydýnlanmasýna kadar bir selâmettir."

Kadir Gecesinin en önemli özelliði, cin ve insanlara iki cihan saadeti bahþeden, kâinat kitabýnýn ezelî bir tercümesi olan yüce kitabýmýz Kur'ân-ý Kerimin bu gecede ilk olarak dünya semasýna indirilmesidir. Daha sonra ise ihtiyaca göre âyet âyet veya sûreler halinde vahyin mazharý Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselama Cebrail (a.s.) vasýtasýyla takdim edilmiþ olmasýdýr.

Yine bu mübarek gecede insanlýðýn ebedî refahýna sebep olacak, ona bereketli bir ömrü kazandýracak bir fýrsat verilmektedir. Bu geceyi dua, zikir ve ibadetle geçiren kiþi, ancak seksen sene gibi uzun bir ömürde kazanabileceði ecir ve sevabý bir gecede elde etme bahtiyarlýðýna ermiþ olacaktýr.

Bu gecedeki Ýlâhî ziyafete ve Kur'ânî sofraya baþta Kur'ân-ý Mübini Resulullah Aleyhissalâtü Vesselama vahiy yoluyla getiren Cebrail olmak üzere melekler de inerek þenlendirirler. Kalb ve basîreti açýk olan mü'minlere uhrevî âlemden manzaralar sergilenir. Meleklerin pey der pey inmesiyle yeryüzü manevî bir tazyike maruz kalýr. Dünya adetâ onlara dar gelmeye baþlar. Mü'minlerin etrafýný kuþatarak onlara Rablerinin baðýþ ve rahmetini müjdelerler. Tan yeri aðarýncaya kadar devam eden bu ulvi tecelli, ümmet-i Muhammed'in gönüllerine engin bir huzur ve saadet dalgasý estirir.
Kadir Gecesinde böyle nurlu hâdiselerin yýldönümlerini idrak ederiz. Onun kadrini bilmekle de feyiz ve bereketinden, dünyayý kuþatan nuranî havasýndan istifade etmiþ oluruz.

Hadislerde Kadir Gecesi

- Ubâde b. Sâmit (r.a) þöyle demiþtir: Resûlu'llâh salla'llâhu aleyhi ve sellem, Kadir Gecesi'ni haber vermek üzere Hâne-i Saâdetinden çýktý. Derken Müslümanlardan iki kiþi kavga ettiler. Buyurdular ki: Ben, size Kadir Gecesi'ni haber vermek üzere çýkmýþtým. Filân ile filân kavga ettiler de ona dâir olan bilgi kaldýrýldý. Ýhtimâl ki hakkýnýzda bu daha hayýrlýdýr. Artýk siz, Kadir Gecesi'ni yirmiden sonraki yedinci veya dokuzuncu veya beþinci gecelerde arayýnýz

- Ýbn-i Abbâs (r.a)’dan rivâyet edildiðine göre, Nebî salla'llâhu aleyhi ve sellem þöyle buyurmuþtur: Ashâb'ým! Siz leyle-i Kadr'i Ramazan'ýn aþr-ý ahîrinde arayýnýz!. Leyle-i Kadir, ya Ramazan’ dan dokuz gece kala, yâhut yedi gece kala, yâhut da beþ gece kaladýr

- Âiþe (r.a)’dan þöyle dediði rivâyet edilmiþtir: Ramazan'ýn son on günü girince, Nebî salla'llâhu aleyhi ve sellem ibâdet konusunda daha da ciddî bir sa'y ü içtihâd arz ederlerdi. Gecesini ihyâ eder, ehl ü âilesini de ibâdet için uyandýrýrdý.

- Ebû Hüreyre radiyallâhu anh'den: Þöyle demiþtir: Resûlu'llâh salla'llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Her kim, imânýndan dolayý ve mükafatýný yalnýz Allâh'tan umarak Kadir Gecesi'ni ihya ederse, geçmiþ günahlarý affedilir.

Bin aydan hayýrlýdýr denmesinin hikmeti nedir?
"Bin ay" seksen üç sene dört aylýk bir süreye tekabül eder. Geçmiþteki salih kimselerin bir ömür boyu kazandýklarý manevi mertebeyi bir gece içinde elde etme fýrsatýdýr. Resulullah (a.s.m.) sahabilere Ýsrailoðullarýndan bir kimsenin Allah yolunda bin ay boyunca silâhlý olarak cihat ettiðini anlatmýþtý. Sahabiler bunu duyunca þaþýrdýlar ve kendi amellerini az, gördüler. Bunun üzerine Kadir Suresi indirildi.

Baþka bir rivayette Peygamberimiz Sahabilere Ýsrailoðullarýndan dört kiþinin seksen sene boyunca hiç günah iþlemeden ibadet ettiklerini anlattý. Sahabiler bunu hayretle karþýladý. Cebrail Aleyhisselâm geldi, "Yâ Muhammed, ümmetin o birkaç kiþinin seksen sene ibadetinde hayrete düþtüler. Allah sana ondan daha hayýrlýsýný indirmiþtir" diyerek Kadir Suresini okudu ve, "Ýþte bu senin ve ümmetinin hayran kalýþýndan daha hayýrlýdýr" buyurdu.(1)

Diðer bir rivayette Resulullah’a bütün ümmetlerin ömürleri gösterilmiþti. Kendi ümmetinin ömrünü kýsa görünce, ömrü uzun olan ümmetlerin amellerini düþündü. Kendi ümmetinin bu kýsa ömürlerinde yaptýklarý amellerle onlara ulaþamayacaklarý endiþesi içinde üzüldü. Yüce Allah da Habibine, bu üzüntüsüne mukabil Kadir Gecesini vererek diðer ümmetlerin bin yýlýndan daha hayýrlý kýldý. (2)

Kadir Suresi bu hadiseler üzerine nazil olmuþtur.
Bu sure, Sahabilerin üzüntüsünü hafifleten bir suredir.

Kadir Gecesinin Bu Kadar Faydalý Olmasýný Nasýl Açýklarsýnýz?
Evet bir tek Ramazan, seksen sene bir ömür semeratýný kazandýrabilir. Leyle-i Kadir ise, Kur'an’ýn bildirmesiyle bin aydan daha hayýrlý olduðu bu sýrra kat’i bir delildir. Evet nasýlki bir padiþah, saltanatýnda belki her senede, ya tahta geçme merasimi namýyla veyahut baþka bir þaþaalý cilve-i saltanatýna mazhar bazý günleri bayram yapar. Halkýný, o günde umumî kanunlar dairesinde deðil; belki hususî ihsanatýna ve perdesiz huzuruna ve has iltifatýna ve fevkalâde icraatýna ve doðrudan doðruya lâyýk ve sadýk milletini, has teveccühüne mazhar eder. Öyle de: Ezel ve Ebed Sultaný olan onsekiz bin âlemin Padiþah-ý Zülcelal'i; o onsekiz bin âleme bakan, teveccüh eden ferman-ý âlîþaný olan Kur'an-ý Hakîm'i Ramazan-ý Þerifte indirmiþ. Elbette o Ramazan, mahsus bir bayram-ý Ýlahî ve bir meþher-i Rabbanî ve bir meclis-i ruhanî hükmüne geçmek, Cenab-ý Hakkýn hikmetinin muktezasýdýr. Madem Ramazan o bayramdýr; elbette bir derece, adî ve hayvanî meþguliyetten insanlarý çekmek için oruca emredilecek.

Sure neden Kadir Gecesinde indi?
Peygamber (a.s.m.) her þeyden önce bir uyarýcýdýr. Bu ikaz görevini doðrulukla yapmasý için emri önce kendi nefsinde uygulamasý lazýmdý. Nefsine uygulamanýn en uygun vakti de gece vaktidir.

Neden "Kadir" Gecesi?
Kadir Gecesi hüküm gecesi demektir. Duhan Suresinde açýklandýðý üzere Ýlâhi takdirce belirtilen hükümler Kadir Gecesinde ayýrd edilir. Bu anlamda Kadir Gecesine takdir gecesi diyenler de vardýr. Aslýnda eþyanýn, iþlerin ve hükümlerin miktar ve zamanlarý ezelde takdir edildiði için burada söz konusu olan takdir, önceden tespit edilen kader programýnýn yerine getirilmesiyle ilgili planlarýn hazýrlanmasýdýr. (3)

"Kadr" kelimesinde "tazyik" manasý da vardýr. Buna göre o gece yeryüzüne o kadar çok melek iner ki, dünya onlara dar gelir.

Bir hadiste, "O gece yeryüzüne inen meleklerin sayýsý çakýl taþlarýnýn sayýsýndan çok daha fazladýr" buyurularak buna iþaret edilir. (4)

Kadir Gecesinin Ramazan'ýn hangi gecesine rastladýðý hususunda pekçok rivayet olmakla birlikte, Ramazan'ýn son on gününde aranmasý tavsiye edilmiþtir. Bazý hadis-i þeriflerden de 27. gecesine denk geldiði bildirilmektedir. "Onu yirmi yedinci gecede arayýnýz" mealindeki hadis bu hususa iþaret etmektedir. (5)

Bu rivayetlerin ýþýðýnda, Ýslâm âlimleri Kadir Gecesinin Ramazan'nýn yirmi yedinci gecesi olarak kabul etmiþ ve böylece Müslümanlar o geceyi Kadir Gecesi niyetiyle ihya edegelmiþlerdir.
Bunun için mü'minler mümkün mertebe, vakit ve imkânlarý ölçüsünde Kadir Gecesini deðerlendirmeye çalýþýrlar. Uyku ve istirahatla geçirmemeye gayret ederler. Çünkü bu gecede herbir Kur'ân harfine otuz bin sevap verilmektedir. Diðer ibadetlerin sevabý da o nisbette artýþ göstermektedir.
Kadir Gecesini deðerlendirmek ve o vaktin feyiz ve bereketinden istifadeyi arttýrmak için namaz kýlýnýr, Kur'ân okunur, Kur'ân tefsirleri mütâlâa edilir. Zikredilir, salavat-ý þerife getirilir. Dualar edilir, Allah'a niyaz ve tazarruda bulunulur. Fakir ve kimsesizler doyurulur, bol bol sadaka verilir. Hâsýlý her vesileyle vakit nurlandýrýlýr. Kadir Gecesinin getireceði büyük kazanç hakkýnda rivayet edilen hadisler en güzel teþvik mahiyetini taþýmaktadýr.

"Kim inanarak, sevabýný ancak Allah'tan bekleyerek Kadir Gecesinde kýyam üzere olursa (uyanýk kalýp ihya ederse) geçmiþ günahlarý affedilir." (6)

Bu gecede nasýl dua edelim?
Bunu da Hazret-i Âiþe (r.a.) vasýtasýyla yine Peygamberimizden, öðrenelim:
"Dedim ki, 'Yâ Resulallah, Kadir Gecesine rastlarsam nasýl dua edeyim?’
Resulullah Aleyhissalâtü Vesselam "Allahümme inneke afüvvün tuhibbü'l-afve fa'fu annî (Allah’ým, Sen affedicisin, affetmeyi seversin, beni de affeyle) dersin' buyurdu"

Kaynaklar
1) Hak Dini Kur an Dili. 6:4592
2) Muvatta. Ýtikâf:6
3) Duhan Suresi, 3.
4) Hak Dîni Kur'ân Dili, 9:5970.
5) Müsned, 2:27.
6) Buhari, Siyam: 71, Ýbni Mâce, Dua

Mehmet Paksu,Mübarek Aylar, Günler ve Geceler